Toetsingsrapport
Van Methoden Godsdienst/Levensbeschouwing Voor Katholieke Basisscholen Hemel en Aarde Reis van je leven Trefwoord Bert Roebben
Theologische Faculteit Tilburg In opdracht van het College van Bisschoppelijke Gedelegeerden voor het Katholiek Onderwijs In het voorjaar van 2001 schreef ik het toetsingsrapport Reis van je leven in opdracht van de Bisschop van Rotterdam. De opdracht luidde: de methode toetsen aan het Raamleerplan voor Godsdienst/Levensbeschouwing op Katholieke Basisscholen (Nederlandse Katholieke Schoolraad, 1999) (RLP) en meer specifiek nagaan of en hoe de voorkeurspositie van het Christendom in deze methode zichtbaar is. In dit rapport dat wereldkundig gemaakt werd op 1 juni 2001, werden vier criteria onderzocht die afgeleid zijn uit het RLP en uit het document Criteria bij de bepaling van de inhoud van het godsdienstonderwijs op de katholieke school (Nederlandse bisschoppenconferentie, 1995) (CIGKS). Deze criteria zijn: (1) participatie aan communicatievormen, (2) christelijke traditie, (3) identiteitsontwikkeling tussen particulariteit en pluraliteit en (4) activerend leren. Kwesties van lay-out en leerinstrumenten werden als vijfde toetsingscriterium toegevoegd. In het nieuwe omvattende toetsingsrapport dat nu voorligt, zijn de vijf criteria toegepast op drie bijkomende methoden voor Godsdienst/Levensbeschouwing in het basisonderwijs: Hellig Hart, Hemel en Aarde en Trefwoord. De opdracht voor deze toetsing kwam in de zomer van 2002 van het College van Bisschoppelijk Gedelegeerden voor het Katholiek Onderwijs in Nederland. De leessleutel was voorhanden uit het vorige rapport en werd hier en daar verfijnd. De vraag naar het specifiek christelijke van elke methode - een vraag die geopperd werd door een bisschoppelijk gedelegeerde - heb ik verstaan als een toespitsing van de criteria 2 en 3. In de spanning tussen christelijke specificiteit en religieuze diversiteit (aldus RLP) heeft elke methode bijzondere aandacht eraan besteed om, op basis van de eigen doelstelling, een aanvaardbare positie in dit debat in te nemen. De vraag naar de voorkeurspositie van het Christendom (aldus CIGKS) wordt zo op een verantwoorde manier in elke methode gethematiseerd en in dit rapport onderzocht. Het toetsingsdocument van Reis van je leven van 2001 werd ontdaan van inleiding en besluit en mee gebundeld in dit overzichtsrapport. De betrokkenheid van de respectievelijke uitgeverijen bij het project was groot. Materialen werden zo representatief mogelijk ter beschikking gesteld. Regelmatig kwam de vraag hoe het onderzoek opschoot en of we al tot conclusies gekomen waren. Ook de bisschoppelijk gedelegeerden volgden met spanning het verloop van onze werkzaamheden. Het was zwaar werk: een methode screenen in de breedte en de diepte is geen gemakkelijke zaak. Het leeraanbod is immers immens en de geambieerde doelen soms complex. Daarbij komt nog dat de meeste methoden 'in beweging' zijn: ze veranderen voortdurend door groeimappen, extra informatiekaternen, aanvullend materiaal via gebruikersinfo en niet in het minst via cd-rom en internet. Er was veel concentratie nodig voor dit werk. Mijn dank gaat in het bijzonder uit naar twee studenten van de Theologische Faculteit Tilburg die aan dit project meegewerkt hebben: Henny Groote Schaarsberg en Marina Hobbelen. Zij leverden nauwgezet de bouwstenen en soms ook volledig afgewerkte muren aan voor het bouwproject. Zij koppelden regelmatig terug naar de fundamenten en naar de onderliggende criteriologie. Deze samenwerking was intens en vruchtbaar. Ondergetekende neemt dan ook graag de eindredactie en de eindverantwoordelijkheid voor de tekst voor zijn rekening. Bert Roebben |
|
